باسمه تعالی

بحث روشهای حفاظت کامپیوتر از آلوده شدن به ویروس بحثی است که باید بطور مستقل و مفصل در جای خود مطرح شود. اما حتی به فرض اینکه هیچ‌وقت کامپیوتر دچار ویروس و یا مشکل نشود، خود گذر زمان و زیاد شدن تعداد و حجم فایلها میتواند مشکلات جدی در حفظ فایلهای دیجیتال برای طولانی مدت ایجاد کند. بنابراین چند نکته را، در حد وسع خود، در این رابطه عرض میکنم:

باسمه تعالی

به احتمال زیاد داستان Alan Sokal، استاد فیزیک دانشگاه نیویورک را شنیده‌اید؛ که در سال ۱۹۹۶ مقاله ای درباره «ساختارهای ادبی و اجتماعی جاذبه کوانتومی» نوشت و توانست آنرا در یکی از معروفترین مجلات علمی به چاپ برساند. او با نوشتن آن مقاله‌، که سراسر آن جملات بیمعنی و پر از کلمات به ظاهر عالمانه بود، میخواست ثابت کند که کسی به مفاهیم ارائه شده در مقالات توجه نمیکند و اگر ظاهر آن شبه علمی باشد، کافی است. این ماجرا هر از چند گاهی تکرار میشود تا بر این نکته تاکید شود که جوامع علمی از آن ماجرا درس نگرفته‌اند و این معضل قابل اصلاح نیست. آخرین نمونه مقاله‌ای است که در تاریخ ۱۱ می امسال، یعنی ۱۱ روز پیش برای چاپ در یک مجله علمی، در رشته علمی مطالعات جنسیت، پس از بررسی اهل فن، تایید شده بود.

مقاله مذکور تحت عنوان The Conceptual Penis as a Social Construct در مجله‌ای با عنوان Cogent Social Sciences منتشر شد. معنی عنوان مقاله «مفهوم آلت تناسلی مردانه به عنوان یک ساختار اجتماعی» است. Peter Boghossian که استاد فلسفه دانشگاه ایالتی پورتلند است و James Lindsay، که ریاضی‌دان است، قصد داشتند با انتشار این مقاله علاوه بر تاکید بر جفنگ بودن رشته علمی مطالعات جنسیت، هوش و حواس اهل این رشته را آزمایش کنند. شاید یکی از دلایل کار آنها انتشار مقاله‌ای از دانشگاه اورگان در سال پیش باشد که کوه‌های یخی را مفهومی فمینیستی معرفی کرده بود که آب شدن آنها را باید با حقوق زنان ربط داد. این مقاله اصلا شوخی نبود و دانشگاه اورگان با افتخار از آن یاد کرده بود. اما عمق فاجعه‌ای را که در دنیای علم مدرن در حال رخ دادن است را نشان میداد. همین مطالب نویسندگان مقاله فوق‌الذکر را بر آن داشت که اثبات کنند که این مدعیان علم، علاوه بر اینکه از دانش برخوردار نیستند، هوش و حواس آدمهای معمولی را هم ندارند. آنها در مقاله خود عامل تغییرات آب و هوا و گرم شدن کره زمین را مفهوم آلت تناسلی مردانه معرفی کردند. چون به این جمع‌بندی رسیده بودند که اگر مقاله آنها بوی فمینیستی بدهد، از نظر آن جوامع به ظاهر علمی قابل قبول است.

باسمه تعالی

خزانه جهانی بذر  با سرمایه‌گذاری چند نفر از ثروتمندان عالم در Svalbard نروژ، در ۱۰۰ کیلومتری قطب شمال، ساخته شد و در سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شد. این انبار دانه‌های کشاورزی، در انتهای یک تونل در عمق ۴۱۰ فوتی حفر شده‌، در حال حاضر حدود یک میلیون نمونه بذر در آن ذخیره شده است. هدف از طراحی این انبار این بود که اگر به دلیل رخداد جنگهای بزرگ و یا حوادث وبلایای طبیعی دهشتناک، تمدن کنونی بشر متوقف شد، و نسل‌های آتی بشر صدها سال زمان نیاز داشتند تا بتوانند دوباره تمدن را از اول بسازند، نمونه‌ بذرهای موجود، که میراث گرانبهایی است، برای آنها حفظ شود. بنابراین مکان این انبار چنین انتخاب شد که حتی اگر سیستم برق آن از کار بیفتد و هیچ انسانی موجود نباشد که بتواند از آن مواظبت کند، شرایط دمای زیر صفر درجه فارنهایت طبیعی این انبار یخی، برای بقاء دانه‌های کشاورزی تا صدها و یا هزارها سال مساعد باشد. فرض طراحان این بود که حتی در بدترین شرایط گرم شدن کره زمین حداقل برای دویست سال، یخ بطور طبیعی در اطراف این خزانه وجود خواهد داشت.

سایت گاردین دیروز خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه تغییرات درجه حرارت آن منطقه امسال بقدری زیاد بوده که یخهای اطراف این انبار آب شده و سیل در انبار راه افتاده است. انباری که قرار بود صدها سال، بدون  نظارت انسان در بدترین شرایط بلایای طبیعی، دوام آورد، در حال حاضر باید در تمام ۲۴ ساعت روز خدمه در آن کار کنند تا جلوی ورود سیل به انبار را بگیرند.

همین مطلب محدودیت توان تکنولوژی بشر دوران معاصر را گوشزد میکند. ادعاهای علمی و فنی بشر کنونی، بشدت اغراق‌آمیز است، اما در صحنه عمل نمیتوانند حتی با تمدن‌ ۵ هزار سال پیش فراعنه هماوردی کنند.

باسمه تعالی

حتماً در اخبار دیروز شنیده‌اید که کامپیوترهای زیادی در ۹۹ کشور دنیا هدف یک باج‌افزار یا Ransomware قرار گرفته‌اند که پس از آلوده کردن سیستم هدف، دسترسی به اطلاعات را محدود کرده و درخواست پرداخت مبلغی بین 300 تا 600 دلار به عنوان باج می کند. این مبالغ به صورت پول مجازی Bitcoin باید پرداخت شود و همین موضوع ردگیری پول‌ها و جریان پشت این حمله را تقریبا غیر ممکن کرده است. ویروس یاد شده به ایمیل‌هایی با مضمون پیشنهادهای شغلی یا هشدار‌های دروغین امنیتی پیوست شده و به طور گسترده در فضای مجازی پخش شده است. در کنار دهها کامپیوتری که در مراکز دولتی و دانشگاهی مورد حمله قرار گرفته، سیستم کامپیوتری بیمارستانهای انگلیس نیز از کار افتاده، در مداوای بیماران اخلال ایجاد شده بود.

اما نکته جالب توجه، ابزارهایی بود که از آن‌ها در این حمله سایبری استفاده شده بود.

باسمه تعالی

همین وبسایتی که در حال ملاحظه آن هستید تا چند روز گذشته روی یک سرور مشترک، و یا به اصطلاح Shared Hosting، بود. اما اکنون به یک سرور مجازی خصوصی، یا VPS، منتقل شده است. دلیل این انتقال امکانات بیشتری است که استفاده از سرورهای مجازی آن را ممکن میکند. شاید نقل مختصری از آن برای دوستان مفید باشد.

باسمه تعالی

درک بسیاری از مفاهیم ریاضی برای همه ممکن نیست. لذا بسیاری از اهل رشته‌های علمی دیگر بدون اینکه صحت وسقم قضایای ریاضی را خود بررسی کنند، آن‌ها را درست فرض کرده و از آن در رشته علمی خود استفاده میکنند. اگر این محاسبات غلط ریاضی را ریشه‌یابی کنیم و هر آنچه که بر مبنای آن‌ها مطرح شده را کنار بگذاریم، بخش عمده‌ای از آنچه که به عنوان کاخ علم مدرن می‌شناسیم، فرو خواهد ریخت. داستان مباحث مطرح شده در چند دهه اخیر درباره گرمایش زمین یکی از این موارد است. محققان هواشناسی از چند دهه گذشته پیش‌بینی کرده بودند که با دو برابر شدن دی‌اکسید کربن در جو زمین درجه حرارت سطح زمین ۱۰ تا ۱۲ درجه سانتیگراد اضافه خواهد شد. با‌گذشت زمان معلوم شد که روند گرمایش زمین مطابق پیش‌بینی ها پیش نمیرود. بالاخره آقای Christopher Monckton در کنفرانس Climate Change Conference در ۸ سپتامبر سال ۲۰۱۶ بی‌اعتباری مبانی ریاضی مدلهایی که برای این پیش‌بینی استفاده شده بود را، در حضور دهها شخصیت مطرح و معروف علمی، ثابت کرد. در آن کنفرانس آقای William Happer نیز جنبه‌های دیگری از ایرادات مدل‌سازی ها را مطرح کرده بود.

باسمه تعالی

حدود دو ماه پیش اهالی روستایNyda در ساحل خلیج Ob که از مناطق نزدیک به قطب شمال در سیبری است، پدیده‌ای را شاهد بودند که برای آن‌ها تازگی داشت. آن پدیده هم این بود که ساحل خلیج پر بود از توپهای یخی و برفی که بعضی از آن‌ها به بزرگی یک توپ تنیس بودند و بعضی دیگر تا حداکثر حدود ۹۰ سانتی‌متر قطر داشتند. سالمندان آن ناحیه هم اقرار کردند که تا بحال نه چنین پدیده‌ای را دیده‌اند و نه از قدیمی‌ترهای خود شنیده‌اند.

ظاهراً ترکیب درجه حرارت و موج آب و نحوه حرکت بادها به نحوی بوده که برفهای روی ساحل به این شکل یخ زده‌اند. ولی از آنرو که مشاهده چنین پدیده‌ای فقط تا بحال فقط دوبار در دنیا گزارش شده است، تا بحال تحلیل علمی این پدیده را جایی مشاهده نکرده‌ام. با اینکه ما فرض میکنیم که آب فراوانترین ماده در دسترس ماست و قاعدتاً باید همه چیز را درباره آن بدانیم، این ماده یکی از ناشناخته ترین مواد عالم است و کمتر دانشمندی وجود دارد که برای شناخت شگفتیهای آب وقت صرف کند، چه برسد به اینکه بخواهند همه آن‌ها را تحلیل کنند.

باسمه تعالی

چندی پیش در مقاله دیگری در مورد لزوم کنارگذاری سیستم عامل های ویندوز بحث کرده بودم و درباره اینکه لینوکس جایگزین خوبی است مطالبی آورده بودم. اما انتظار اینکه چنین تغییری را در زمان کوتاهی شاهد باشیم، نباید داشت. یکی از دلایل این موضوع این است که کاربرها کمتر با محیط جدید آشنایی دارند و وقت زیادی را باید صرف کنند تا با آن آشنا شوند. علی الخصوص کار با ترمینال لینوکس و ترس از اینکه خیلی از فرمان های کار با سیستم عامل باید از طریق تایپ کردن انجام شود، کافی است که بسیاری افراد هوس چنین کاری را نکنند.

به همین دلیل قصد کردم که دوره آموزشی را ارائه کنم تا ساده بودن کار با ترمینال را نشان دهم. به علاوه بر این مطلب تاکید کنم که وقتی کاربرها کار با ترمینال را یاد بگیرند، میتوانند خیلی از کارهایی که در ویندوز به سختی انجام میشد را به راحتی مدیریت کنند. طبیعتا ارائه یک دوره آموزشی پر محتوا و حرفه‌ای هرچند عملی است، اما با امکانات مختصر و وقت محدودی که دارم، مجبور شدم به همین میزان کیفیت بسنده کنم.

باسمه تعالی

احتمالاً با این پدیده برخورد کرده‌اید که بعضی افراد مدلهایی به ظاهر علمی از جهان ارائه میکنند که به هیچ وجه قابل راستی‌آزمایی نیست. همین مطلب درباره مدلهای سیاسی و باورهای فکری نیز صادق است. بعضی از افراد باورهایی سیاسی و یا اعتقادی دارند که نه می‌شود آن باورها را راستی‌آزمایی کرد و نه راهی برای پیدا کردن موارد نقض می‌شود یافت. قبلاً در مقاله‌ای تحت عنوان درباره فرق علم با توهم علم مثالهایی از این باورها را آورده بودم. نکته‌ای که این مقاله قصد دارد به آن برسد این است که هیچ احتیاجی به افتادن در دام چنین باورهایی نیست. مدلی که نشود آنرا راستی‌آزمایی کرد، اصلاً قابل طرح کردن نیست و اتلاف وقت روی آن لزومی ندارد. روش صحیح برخورد با چنین مدلهایی، چه در زمینه علمی و چه سیاسی، این است که اول ببینیم آیا قابل راستی‌آزمایی هست یا نه. اگر یک نظر سیاسی و یا علمی قابل راستی‌آزمایی نیست، قابل طرح و بحث هم نیست.

قبل از اینکه به ادامه بحث بپردازم، ذکر این نکته مفید است که آنچه اسلام درباره قیامت و عالم پس از مرگ بیان کرده، با براهین قاطع و یقین‌آور همراه است. قرآن هم فقط مواردی را در این زمینه تشریح کرده که قابل استدلال است. رسم قرآن این است که چیزی که قابل برهان نباشد را ذکر نکند تا جایی برای شک و شبهه باقی نماند.

باسمه تعالی

حدود ۴ روز پیش یک ویدیو کلیپ پخش شد که نشان میداد که عده‌ای با جامه‌های سیاه در شب، جلوی مجسمه شیوا در آزمایشگاه سرن، مراسم قربانی انسان به راه انداخته‌اند. طبیعتا عده زیادی با مسئولان این آزمایشگاه بزرگ تماس میگیرند و توضیح میخواهند. ظاهرا آنها هم در پاسخ گفته‌اند که این اتفاق یک شوخی بوده که از طرف مهمانان و مدعوین به این آزمایشگاه انجام شده و مسئولین این آزمایشگاه نه این کار را تایید میکنند و نه در آن نقشی دارند. اما این ادعا چقدر قابل باور است؟