باسمه تعالی

چند سال پیش که این مقاله را درباره ذخیره کردن ویدیو کلیپ های یوتیوب نوشتم، فکر نمیکردم که ممکن است تا چند سال بعد هنوز موتورهای جستجوی اینترنتی به این مقاله رجوع دهند. در طی این زمان مطالبی که نوشته بودم دیگر کارآیی نداشته و مرورگرهایی که نام برده بودم، از رده خارج شده اند. لذا برآن شدم که مطلب را به روز کنم.

باسمه تعالی

چندی پیش درباره اینکه بهتر است نرم افزارها و سیستم عامل های میکروسافت را کنار بگذاریم و از نرم افزارهای نسخه باز و یا Open Sourceاستفاده کنیم، نوشته بودم. یکی از دلایلی که برای بسیاری از افراد رها کردن ویندوز سخت است، وجود نرم افزارهایی است که اختصاصا برای ویندوز طراحی شده است و نسخه ای که روی لینوکس کار کند، هنوز منتشر نشده است. یکی از این نرم افزارها، نرم افزارهای شرکت Adobe مانند فتوشاپ و Premier Proاست که برای تدوین حرفه ای فیلم بکار میرود. با کمک این نرم افزار میشود براحتی یک استودیو مجازی ساخت. توانایی های این نرم افزارها قابل انکار نیست، اما در آمریکای شمالی اشتراک ماهانه محصولات Adobe حدود ۵۰ دلار است و اگر از نسخه قفل شکسته آن استفاده شود، احتمال دارد که به خاطر نقض کپی رایت، محدودیتهایی برای آدم ایجاد شود. مثلا ممکن است به این بهانه فیلمهای کانال یوتیوب شما را ممنوع کنند. به علاوه ممکن است نرم افزارهای قفل شکسته، خود عامل آلوده شدن کامپیوتر شما به ویروس و یا نرم افزارهای جاسوسی شود. درصد بالایی از توانایی های نرم افزاری که برای ساخت یک استودیو مجازی لازم است، توسط نرم افزارهای مجانی و نسخه باز روی لینوکس هم قابل انجام است و در کلیپ زیر سعی کرده ام که یک مثال ابتدایی را برای آن ارائه کنم.

باسمه تعالی

شاید تا بحال قصد رسم اشکال و علائم دلخواه خود بر روی نقشه های آنلاینی مانند Google Maps را کرده باشید. ابزارهای متعددی برای این کار وجود دارند، اما هر کدام از آنها محدودیتهای خود را دارند. مثلا ممکن است برای رسم هر آیکون مجبور باشید که فایل JPEG/PNG آیکون را همراه با اطلاعات ترسیمات خود داشته باشید و مدیریت مجموعه آنها کمی مشکل میشود. یعنی باید مجموعه ای از فایل ها را در سروری در اینترنت داشته باشید تا بشود نقشه ای را همراه با اطلاعات اضافی به دیگران نشان داد.

به همین دلیل به این فکر افتادم که ابزاری را طراحی کنم که پس از رسم اشکال مختلف روی نقشه و اضافه کردن شرح هر کدام، حاصل کار را به عنوان یک فایل تنها تحویل دهد که غیر از اینکه بتوان آنرا در اینترنت گذاشت، بشود آنرا به دیگران ایمیل کرد و همه اطلاعات لازم در همان فایل گنجانده شده باشد.

در ویدئوی ذیل نحوه استفاده از این ابزار را شرح داده ام. با کمی تمرین خواهید توانست نقشه های دلخواه خود را رسم کنید و هر جا که خواستید به کار برید.

باسمه تعالی

اگر با آنچه که در دنیای شبیه سازی دیجیتالی انسانها میگذرد، آشنایی قبلی ندارید، توصیه میکنم این مقاله و لینکهای معرفی شده در آن را ملاحظه بفرمائید.

سالهاست که سازندگان فیلم های هالیوودی از این تکنولوژی برای ایجاد کاراکترهای مجازی استفاده میکنند. در فیلم هایی که حدود 10 سال پیش ساخته میشد، شبیه سازی حرکات عضلات دور چشم و لب و دهان با دقت کافی انجام نمیشد. به همین دلیل تشخیص مجازی بودن این چهره ها آسان بود. به علاوه برای شبیه سازی هر فریم باید کامپیوترها زمان زیادی کار میکردند. البته به تدریج این تکنولوژی پیشرفت کرد تا به جایی رسید که در فیلم آواتار محصول سال 2009، تشخیص صحنه هایی که هنرپیشه مجازی به جای انسان بازی میکند، دیگر آسان نبود.

باسمه تعالی

قبلا در نوشته دیگری درباره اینترنت اشیاء و یا Internet Of Things مطلبی را آورده بودم. خبر امروز درباره تجهیزات پزشکی است که متصل به اینترنت هستند. حکمت وصل این تجهیزات به شبکه این است که پزشکان و پرستاران بتوانند هر لحظه که بخواهند، وضعیت هر کدام از بیماران را از دور کنترل کنند و در صورت لزوم میزان تزریق دارو و تنظیمات دیگر تجهیزات را تغییر دهند. تا اینجای کار خیلی خوب به نظر می آید. دستگاههای پزشکی متصل به بیمار، پزشک را از طریق اینترنت در جریان وضعیت بیمار قرار میدهد و پزشک بدون حضور فیزیکی و یا نیاز به تماس تلفنی با پرستار، آنچه را که لازم است خود انجام میدهد.

باسمه تعالی

در ویکی پدیا که درباره معادل فارسی کلمه Fractal جستجو کردم، این توضیحات را آورده بود:

فرکتال، یا فراکتال (Fractal) یا بَرخال ساختاری هندسی است متشکل از اجزایی که با بزرگ کردن هر جزء به نسبت معین، همان ساختار اولیه به دست آید. به عبارتی دیگر برخال ساختاری است که هر جزء از آن با کلش همانند است. فراکتال‌ها شکل‌هایی هستند که بر خلاف شکل‌های هندسی اقلیدسی به هیچ وجه منظم نیستند. این شکل‌ها اولاً سرتاسر نامنظم اند، ثانیاً میزان بی نظمی آنها در همه مقیاسها یکسان است و جسم فراکتال از دور ونزدیک یکسان دیده می‌شود. به تعبییر دیگر خودمتشابه است. از فراکتالها به عنوان یکی از ابزارهای مهم در گرافیک رایانه‌ای نام می‌برند، اما هنگام پیدایش این مفهوم جدید بیشترین نقش را در فشرده سازی فایلهای تصویری بازی می‌کنند.

آقای Tom Beddard نرم افزاری را بر پایه استفاده از فرکتال ها طراحی کرده که در محیط مرورگر های اینترنت مانند Safari اجرا میشود و قادر است اجسام و محیط های 3 بعدی بسیاری را شبیه سازی کند. نتیجه کار او ارزش این را دارد که 16 دقیقه وقت خود را برای دیدن آن صرف کنید.

بسیاری از صحنه هایی که در بازیهای کامپیوتری مشاهده میشود، بر اساس همین روش ایجاد میشود و نیاز به شبیه سازی های پیچیده و پرهزینه ندارد.

Fractal Lab 2015 Demo from subBlue on Vimeo.

باسمه تعالی

شاید تیتر بازی زندگی این مطلب را تداعی کند که از تقلب احوال و بازی روزگار، شکایتی و یا حکایتی دارم. اما موضوع چیز دیگری است. John Conway درسال 1970 میلادی یک الگوریتم را مطرح کرد که نام آنرا Game of Life و یا بازی زندگی گذاشت.

باسمه تعالی

قبلا راجع به روبوتهایی که به جای انسان کار بازاریابی تلفنی و پاسخگویی تلفنی به مشتریان را انجام میدهند، نوشته بودم. البته منظور از روبوت دستگاهی است که میتواند یک کار را مکررا انجام دهد و مصداق چنین روبوتی میتواند فقط یک برنامه کامپیوتری باشد. به عنوان نمونه به موتورهای جستجوگر اینترنتی هم روبوت میگویند.

اما خبر دیگری را ملاحظه کردم که به نظرم جالب توجه آمد و آن این بود که بسیاری از اخبار و مقالاتی که در خبرگزاری های بزرگ منتشر میشود، توسط ژورنالیستها نوشته نمیشود، بلکه محصول برنامه های هوش مصنوعی است که اصطلاحا به آن روبوت اطلاق میشود.

باسمه تعالی

یادم می آید زمانی که بچه کوچکی بودم، از یکی از بستگان که به تازگی از اروپا آمده بود، پرسیدم چه چیز جالب توجهی از پیشرفت تکنولوژی در آنجا دیدی. ایشان که شوخ طبع بود در جوابم گفت اتویی در آنجا دیدم که وقتی بیهوده روشن میماند، شروع میکرد به فحش ناموسی دادن تا آنرا خاموش کنند. خوب برایم واضح بود که این مطلب نمیتواند درست باشد، چون اتو میتواند به جای اینکه فحش بدهد تا دیگران آنرا خاموش کنند، طوری طراحی شود که خودش را خاموش کند، بنابراین احتیاجی به بی ادبی ندارد. بی ادبی کردن لوازم منزل و فحش دادنشان شاید در آن زمان حداکثر چیزی بود که میشد تصور کرد، اما چه کسی میتوانست تصور کند که روزی بیاید که یخچال خانه تان همان زمانی که در آشپزخانه جلوی چشمتان قرار دارد، آن طرف دنیا مشغول پخش هرزنامه و خرابکاری در شبکه های مردم باشد؟

شخصا تا همین چند روز پیش کلا چنین چیزی به ذهنم هم خطور نکرده بود، تا اینکه خبری دیدم درباره یخچالها و تلویزیون هایی که هرزنامه میفرستند. اخیرا شرکتی که در زمینه امنیت اطلاعات کار میکند، رد 750000 هرزنامه را گرفته بود که توسط یخچالها، تلویزیونها و فرهای مایکروویو فرستاده شده بود.

اینترنت اشیا چیست؟

اینترنت اشیا یا معادل انگلیسی آن Internet of Things نامی است که چند سالی است بر زبان افتاده است. اصل ایده این است که همه اشیا قابل وصل شدن به اینترنت باشند، تا از این طریق بتوان کارکرد آنها را کنترل و نظارت کرد. به عنوان مثال زمانی که میخواهید از سر کار به خانه برگردید، با یک فرمان ماشین شما در پارکینگ چند دقیقه زودتر از راه افتادن روشن شود تا گرم شود، کتری چای و قهوه در زمان مناسب روشن شود تا هنگام رسیدن شما چای آماده باشد و یا غذا شروع به پختن یا گرم شدن کند. وقتی هم که از خانه خارج شدید، با یک فرمان اگر فراموش کرده اید که اجاق را خاموش کنید ویا پرده را ببندید، همه این کارها بطور اتوماتیک انجام شود. طرفداران اینترنت اشیا فواید بسیار دیگری نیز برای آن ذکر میکنند. مثلا اینکه لوازم منزل اگر به قطعه یدکی و یا سرویس نیاز داشته باشند، خود بتوانند با کارخانه سازنده تماس بگیرند تا کارخانه برای انجام تعمیر با صاحبخانه زمانی را تعیین کنند. یا بتوان آمار دقیقتری از مصرف برق و کیفیت کارکرد لوازم منزل بدست آورد. این تکنولوژی در آسان کردن خرید و فروش نیز میتواند موثر باشد، بطوریکه وقتی داخل یک مغازه میشوید، هر چه را که بخواهید بردارید و با کمک تلفن همراه پول آنرا پرداخت کنید و هنگام خروج از مغازه مشخص باشد که پول کدام یک از اشیایی را که با خود میبرید را پرداخت کرده اید.

تا اینجا همه چیز قشنگ به نظر می آید. اما این همه امکانات و آزادی عمل مشکلات جانبی نیز به همراه دارد.

مهمترین مشکل از دست رفتن حریم خصوصی است. چون همان طور که شما خواهید توانست از راه دور گوشه وکنار منزلتان را ازطریق دوربین هایی که نصب کرده اید ببینید، دیگران هم به راحتی میتوانند به این لوازم نفوذ کنند و از آن سوء استفاده کنند. تلویزیون های جدید مجهز به دوربینی هستند که قرار است حرکات تماشاچی را رصد میکنند تا با اشاره دستش بتواند فرامینی را دریافت کند و یا اگر تماشاچی از جلوی تلویزیون بلند شود، بطور اتوماتیک آنرا خاموش کند. این دوربین ها هم توسط سازمانهای اطلاعاتی و هم توسط هکرهای عادی قابل هک شدن است و بیشتر آدم را یاد رمان 1984 جرج اورول می اندازد که در آن حکومت میتوانست داخل تمام خانه ها را ببیند.

مشکل دیگر این است که افرادی که قصد دزدی دارند، با هک کردن این لوازم از زمان حضور یا عدم حضور مردم در خانه یا مغازه و اینکه چه چیزهایی داخل آن است، خبر خواهند داشت و میتوانند برای دزدی خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشند. شرکت هایی که دوربین های داخل و اطراف مغازه ها را نصب میکنند، برای اینکه بتوانند همه مشتری های خود را براحتی پشتیبانی کنند، پسورد ساده ای مانند 1234 را برای همه دستگاههای DVR و امثالهم انتخاب میکنند تا مامور آنها وقت خود را برای پیدا کردن پسورد تلف نکند.همین مطلب باعث میشود که با دانستن IP دستگاه DVR براحتی بتوان بطور دائمی آنچه در مغازه رخ میدهد را رصد کرد. همین مطلب برعکس آنچه که انتظار است، باعث میشود که دزدان در نقشه خود خطا نکرده و در بهترین زمان کار خود را انجام دهند.

هر چند که احتمالا این تکنولوژی در دهه های آینده فراگیر خواهد شد، باید در بکارگیری آن بسیار محتاطانه عمل کرد.

باسمه تعالی

حدود 2 هفته پیش سایت اشپیگل آنلاین در مقاله ای کاتالوگ ابزار جاسوسی سال 2008 آژانس امنیت ملی آمریکا NSA را منتشر کرد. این کاتالوگ که برای معرفی اینگونه ابزارها به واحدهای داخلی سازمان منتشر شده بود، حتی قیمت ابزارها را لیست کرده تا واحدهای تابعه بتوانند برای سفارش آنها تصمیم گیری کنند.

این وبلاگ هم کل این کاتالوگ 50 صفحه ای را در این لینک آورده است. ابزارهای موجود در این کاتالوگ از اقلام ارزان قیمت تا دستگاههای 250000 دلاری را شامل میشود. مثلا قیمت کابلی که بین کامپیوتر و مانیتور وصل میشود و در کنار هسته فریت آن دستگاهی تعبیه شده که تصویر روی مانیتور را مخابره میکند، به قیمت 30 دلار است. اما دستگاههی که بتواند مکالمات تلفن های همراه را شنود و ضبط کند، 40000 دلار در سال 2008 قیمت داشته است. کانکتورها و کابل های USB که از نظر ظاهر فرقی با دیگر کابل های عادی ندارد، ولی در آن دستگاهی تعبیه شده که میتواند برای تزریق کدهای مخرب به شبکه و همچنین دزدی اطلاعات و رصد شبکه بکار رود، در بسته 50 تایی قیمتی حدود یک میلیون دلار دارد.

در این کاتالوگ ابزارهایی برای هک کردن محصولات شرکتهای معروف مانند Cisco و Juniper نیز میتوان پیدا کرد. قطعا در این چند سال متخصصان این سازمان بیکار نبوده اند و کاتالوگ سال جاری آنها باید اقلام بسیار جالب توجه تری را در خود داشته باشد.