باسمه تعالی
دیروز خبر «الزامی شدن درج کدملی روی مرسولات پستی» را خواندم. چنین اخباری نگران کننده هستند، و بر این باورم که جامعه ایرانی باید بیشتر مراقب سیر تحولات باشند.
بطور کلی چنین قوانینی یا برای افزایش امنیت در جامعه است، و یا برای امنیتی کردن آن. امنیتی کردن جامعه یعنی القای این حس در مردم که باور کنند بطور دائم تحت کنترل هستند، و هر حرکتی بکنند توسط حکومت رصد میشود.
در ضرورت حفظ امنیت جامعه حرفی نیست. بسیاری از کشورهای دیگر نیز امنیت را، بدون القای ترس در مردم، تأمین میکنند. از این جهت کانادا نمونه خوبی است؛ چون هیچ تراکنش مالی، و یا رفت و آمد، و یا ارسال بسته پستی، و هر حرکت دیگری، نیست که رصد نشود. اما سازمانهای اطلاعاتی این کشور به نحوی این کار را انجام میدهند که مردم احساس آزادی داشته باشند. احساس آزادی برای بالندگی جامعه ضروری است.
کشورهای دیگری نیز هستند که اولویت آنها تأمین امنیت نیست؛ بلکه فقط القای ترس در مردم است. هدف آنها این است که جوی امنیتی در جامعه درست کنند تا مردم احساس کنند که «برادر بزرگ» مراقب همه حرکات آنها هست. مثلاً برنامه سیستم اعتبار اجتماعی چین، Social Credit System، قبل از اینکه کاربرد امنیتی داشته باشد، یک عملیات روانی برای تحت کنترل نگه داشتن جامعه است.
درج کدملی روی مرسولات نیز نمیتواند به تأمین امنیت کمکی کند. چون براحتی قابل تقلب است. احتمالاً تنها خاصیت آن این است که مردم حس کنند که تحت نظر هستند.