باسمه تعالی

یکی از باورهای رایج این است که پس از جنگ جهانی دوم قدرت‌های بزرگ دنیا هزینه راه‌اندازی جنگی دیگر را چنان بالا می‌یابند که آنها را به این جمع‌بندی رسانده که به جای درگیری، روی همکاری و شراکت تمرکز کنند. این تصور، هرچند تا حدودی درست است، اما تصویر کاملی از آنچه در صحنه جهانی رخ میدهد را ارائه نمی‌کند. واقعیت این است که درگیری‌های نظامی زیادی بین کشورهای دنیا رخ می‌دهد که خبری از آنها در رسانه‌های بین‌المللی پخش نمیشود. دلیل آن هم این است که هیچ‌یک از طرفین نمیخواهند با مطرح کردن آن در رسانه‌ها، هزینه‌های اضافی را بر طرف مقابل تحمیل کنند و به نشان‌دادن عکس‌العملی حساب نشده مجبور کنند. ماجرای تصادم روز دوشنبه ۲۱ آگوست ناو جنگی یو‌اس‌اس‌ مک‌کین با یک کشتی نفت‌کش در نزدیکی آبهای سنگاپور از این موارد است.

در خبرهای روز ۱۱ آگوست آمده بود که دولت چین نارضایتی شدید خود را از حضور ناو جنگی یو‌اس‌اس‌ مک‌کین در آبهای دریای جنوبی چین و نزدیک شدن آن به جزایر مصنوعی چینی اعلام کرده بود. حدود ۲ ماه پیش در مقاله دیگری درباره هدف قرار گرفتن ناو فیتزجرالد در آبهای نزدیک ژاپن در این باره بحث کرده بودم که تصادم ناو جنگی با کشتی باری، اتفاق ساده‌ای نیست و رادارهای کشتی باید بتواند هشدارهای لازم را قبل از برخورد بدهد.  بنابراین اتفاق اخیر را باید به منزله گوشمالی دادن چین به آمریکا تعبیر کرد.

روزی که این اتفاق رخ داد، مصادف بود با شروع مانور نظامی مشترک آمریکا و کره‌جنوبی؛ و با توجه به حجم نیروهای شرکت‌کننده در آن احتمال این میرفت که این مانور فقط پوششی برای حمله پیش‌دستانه به کره‌شمالی باشد. مانورهای مشترک آمریکا و ژاپن در هفته‌های اخیر نیز حاکی از این بود که آمریکا روی گزینه نظامی در برابر کره‌شمالی برنامه‌ریزی میکند. چین هم بطور رسمی اعلام کرده بود که به آمریکا اجازه نخواهد داد که طرح حمله پیش‌دستانه را پیش ببرد. اقدام اخیر هم نشانه‌ای از عزم جدی چین برای جلوگیری از چنین امری و همچنین ماجراجویی‌های نظامی دیگر آمریکا در دریای جنوبی چین بود.

خاصیت برخوردهای نظامی محدود  این است که هزینه‌های ماجراجویی را به طرف مقابل گوشزد کند. اما برای دانستن اینکه آیا این برخوردها به جنگ گسترده‌تر منتهی خواهد شد یا نه، باید صبر کنیم. این استدلال که چون در ۷۰ سال گذشته این برخوردهای محدود باعث شعله‌ور شدن جنگ نشده، در آینده نیز اتفاقی رخ نخواهد داد؛ چندان دلیل محکمی نیست.