لایحه بودجه ۹۹
تاریخ نشر:باسمه تعالی
متن کامل لایحه بودجه ۹۹ را، در ۱۰ جلد کتاب، میتوان از سایت «سازمان برنامه و بودجه کشور» دانلود کرد.[2]
آمریکایی‌ها اصطلاحی دارند که چنین است: «The devil is in the detail»؛ و این اصطلاح را وقتی بکار میبرند که باید خیلی در جزئیات غور کنیم تا بیابیم که کجای یک کار ایراد دارد، و در کجای آن زیرکانه شیطنت شده است. دقت در ارقام و اعداد لایحه بودجه ۹۹ نیز این شعر حافظ را تداعی میکند: «که من نمی‌شنوم بوی خیر از این اوضاع»
لینک [3] درباره ایرادات این لایحه بودجه توضیحات خوبی داده است. این مقاله ادعا میکند که عدم اصلاح ساختار بودجه عمومی و قطع وابستگی بودجه به نفت، در بودجه ۹۸، باعث کسری بودجه 150 هزار میلیارد تومانی در این سال شد. با توجه به اینکه بودجه ۹۹ نیز بر اساس درآمدهای غیرقابل تحقق، مانند فروش یک میلیون بشکه نفت در روز، تنظیم شده، کسری بودجه سال آینده بین صد تا ۱۶۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
فایل PDF لینک [1] نیز، که توسط «معاونت پژوهش‌های اقتصادی دفتر مطالعات مالیه عمومی و توسعه مدیریت» تنظیم شده، راهکارهای مفیدی برای اصلاح بودجه ارائه کرده است.
بنابراین صورت مسئله معلوم است؛ راه‌حل‌های خوبی برای آن وجود دارد؛ و به علاوه تجربه تاریخی تحریم و فشار اقتصادی دوران جنگ تحمیلی، شاهد خوبی برای عملی بودن مقابله با چنین شرایطی است.
معنی این حرفها چیست؟
آن چیزی که از این نحوه تنظیم بودجه می‌شود انتظار داشت، این است که دولت در سال آینده قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان، و حتی پرسنل ارتش نباشد. بسیاری از این افراد، کسانی هستند که به درآمد خود برای گذران، و پرداخت هزینه‌های روزمره، نیاز دارند. زمانی که در پرداختهای حقوق چنین افرادی اختلال رخ بدهد، بحران‌های اجتماعیی رخ خواهد داد، که حوادث آبان گذشته در برابر آن‌ها اصلاً قابل به حساب آمدن نباشد.
هرچند افزایش 2.5 برابری قیمت گازوئیل در بودجه ۹۹ تکذیب شده است [4]، کسری بودجه سال آینده، چنین افزایشهایی را اجتناب‌ناپذیر میکند. چنین اتفاقی هزینه حمل‌ونقل را افزایش داده، و تورم را افسارگسیخته خواهد کرد.
چیزی که واضح است این است که بحران آبان ماه، توسط عواملی در داخل دولت فریدون کلید خورد. متأسفانه هیچ خبری مبنی بر عزم نظام برای مجازات این عوامل تا بحال نشنیده‌ام، و این عوامل در سنگر خود احساس امنیت میکنند. بنابراین انتظار اینکه در آینده نیز بحران‌سازی آن‌ها ادامه داشته باشد، را باید داشت.
نحوه تنظیم بودجه ۹۹ نشان از این دارد که این روند بحران‌سازی شدت خیلی بیشتری خواهد گرفت. مسأله مهم در این مقطع رد کردن این لایحه بودجه نیست. آنچه که واقعاً مهم است، این است که کسانی که بحران آبان ماه را کلید زدند، هنوز در سنگر خود هستند و برای بحران‌های بعدی برنامه‌ریزی میکنند. این روند بحران‌سازی قطعاً بدون هدف نیست، و یک نتیجه مشخصی را دنبال میکنند.
اگر عوامل بحران‌ساز، در دولت و مجلس، هرچه زودتر قلع و قمع، و یا حداقل کنترل، نشوند، باید انتظار مصائب زیادی را داشت.
[1] بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور- نکات مهم و محورهای تصمیم گیری
[2] سازمان برنامه و بودجه کشور https://mporg.ir/home
[3] چرا کمیسیون تلفیق مجلس باید کلیات لایحه بودجه 99 را رد کند؟ https://www.farsnews.com/news/13980930000419
[4] قیمت گازوئیل در بودجه ۹۹ چقدر است؟ https://www.khabaronline.ir/news/1333697