باسمه تعالی

آنچه در دوره معاصر شاهدیم این است که هر روز لغات بیشتری از زبان های غربی به تدریج وارد زبان های دیگر میشود. با اینکه انتظار میرفت با ظهور انقلاب اسلامی این روند متوقف شود، شخصا شاهد این هستم که در سایت های خبری ایرانی استفاده از لغات انگلیسی در حال ازدیاد است.

شاید یادآوری اینکه چند قرن پیش این روند معکوس بوده و زبان های غربی مجبور بودند لغات بسیاری را از عربی و فارسی وام بگیرند، به مردم کمک کند که کمتر اجازه دهند فرهنگ های غربی از این طریق سلطه فرهنگی و در پی آن سلطه نظامی و سیاسی خود را مستحکم تر کنند.

این لینک از ویکیپدیا حدود 1200 لغت عربی را لیست کرده که در زبان اسپانیایی از آن استفاده میشود. بعنوان نمونه در این لیست آورده که کلمه ojalá که اوهالا تلفظ میشود و به معنی "امیدوارم" است، در اصل همان انشاءالله است. کلمه دیگر که بمنظور تایید یا تشویق بکار میرود ¡ole! (olé) در اصل همان والله است.

لینک دیگر لیستی از لغات عربی که وارد زبان انگلیسی شده را ارائه کرده است. این لیست هرچند کامل نیست، ارزش این را دارد که مرور بفرمایید. کلماتی مانند admiral, mast, arsenal هنوز در فرهنگ نظامی و دریانوردی کاربرد دارند و کلماتی مانند sofa,jar,magazine, candy در زندگی روزمره استفاده میشوند.

مقاله ای با عنوان From Arabic to English که حدود 5 سال پیش منتشر شد، مطالب جالبی در زمینه میزان تاثیر زبان عربی بر انگلیسی در قدیم را ارائه کرده بود. نکته جالبی که در این مقاله به آن اشاره میکند، این است که تنوع لغاتی که درباره خوراکی ها و یا پارچه های متنوع از عربی وارد انگلیسی شده است، نشان از بالاتر بودن استاندارد زندگی در سرزمین های اسلامی داشته و در غرب کالاهای لوکسی مانند شکر، شربت، قهوه و زعفران با همان اسم عربی آن شناخته میشدند. مقاله دیگری نیز از همان منبع درباره اینکه لغات و فرهنگ اسب سواری در غرب، از طریق اسپانیا یا همان اندلس وارد شده و هنوز مورد استفاده بوده، توضیح داده است.

این لیست بخش کوچکی از لغات فارسی که در انگلیسی به عاریه گرفته شده اند را آورده است.

درباره نفوذ لغات فارسی قدیم در زبان های دیگر نیز تحقیقاتی انجام شده است و در این مقاله بعضی از لغات با ریشه فارسی را که در قرآن استفاده شده آورده است. در همین مقاله ذکر میکند که بعضی محققین شماره کلمات فارسی که در عربی به عاریت گرفته شده را حدود 3000 عدد برآورد کرده اند. بعضی از این تحقیقات توسط شرق شناسانی مانند آرتور جفری انجام شده که احتمال نیات سوء درباره آنها وجود دارد، لذا چندان مورد توجه واقع نشده اند. صرفنظر از اینکه چنین موضوعات تحقیقی بیشتر مورد علاقه کسانی است که دنبال احیا مجدد ایران باستان هستند و یا با اسلام مشکل دارند، اصل موضوع تاثیر زبان فارسی بر زبان عربی، موضوعی قابل تحقیق و جالب است.