باسمه تعالی

هفته‌های اخیر خبرهای ضد ونقیضی از سوریه میرسید که خیلی از تحلیلگران سیاسی و نظامی را گیج کرده بود. رئیس‌جمهور آمریکا، ترامپ، وعده خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را داده بود و دلیلی نداشت که دنبال درگیری با روسیه باشد. اما هواپیماهای جنگی آمریکا، از جمله F-22 ها، دائماً روی آسمان سوریه پرواز میکردند و قصد درگیری با هواپیماهای جنگی روسیه را داشتند. دبکا خبر داده بود که آن‌ها حتی یک پایگاه متعلق به ایران را نیز بمباران کرده‌اند.[1] به علاوه بمباران‌های هواپیماهای آمریکا باعث قتل ۲۰۶ غیرنظامی در شرق سوریه شده بود.[2]

ظاهراً همین مطلب باعث شده بود که سردار حاجی‌زاده، در مصاحبه تلویزیونی خود، نیروهای آمریکا را تهدید کند. اما گذر زمان نشان داد که فرمانده نیروی دریایی آمریکا در غرب آسیا، آدمیرال Scott Stearney، خودسرانه دستور این آتش‌بازی اخیر را داده بود. او که ظاهراً به جناح چپ و Deep State‌ وابسته بود، طرح کلید زدن شروع جنگ جهانی، از طریق تحریک روسیه و ایران به درگیری، را دنبال میکرد. طبعا چنین چیزی با سیاست‌های اعلام شده دولت ترامپ در تضاد بود و باید هرچه زودتر این وضعیت، قبل از اینکه ایران و یا روسیه ناوهای آمریکایی را هدف قرار دهند، خاتمه پیدا میکرد. لذا این فرمانده در خانه خود در بحرین کشته شد و چنین ظاهرسازی شد که او خودکشی کرده است.[3] حذف این فرد به نحوی انجام شد تا به اصطلاح حساب دست بقیه فرماندهان وابسته به جناح چپ بیاید و هوس ایجاد درگیری نظامی، برای مقاصد سیاسی، را نکنند.

بعضی مطلعین سیاسی ادعا میکنند که دلیل خوشحالی و دست دادن برادرانه پوتین و محمدبن‌سلمان نیز همین بوده و این اتفاق را به هم تبریک گفته‌ و جشن گرفته‌اند. چون قتل این فرمانده، خطر جنگ را از منطقه دور کرد. به علاوه پوتین شخصاً در دیدار غیر رسمی خود با ترامپ در آرژانتین، از این اقدام تشکر کرده است.[4]

آمریکا با حذف این فرمانده نشان داد که واقعاً قصد کاهش درگیری دارد؛ و لذا روسیه اعلام آمادگی کرد تا مذاکرات کاهش سلاح‌های اتمی از سرگرفته شود.[5]

یکی از نکاتی که همه ما را در تحلیل‌های سیاسی کم و بیش به اشتباه می‌اندازد، این است که ما کشورهای دنیا را واحدهای سیاسی یکپارچه فرض میکنیم که تحت رهبری واحد عمل میکنند. در حالی که این فرض درست نیست.

محققین زیادی درباره این موضوع تحقیق و یا نظریه‌پردازی کرده‌اند که حداکثر سایز اجتماع بشری چقدر میتواند باشد. بعضی از آن‌ها سایز و توانایی مغز را معیار قرار داده‌اند و ادعا کرده‌اند که بشر توان ارتباط برقرار کردن با حداکثر بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ نفر دیگر را دارد. عددی که معمولاً معیار قرار داده می‌شود ۱۵۰ است و به Dunbar's number معروف است.[6] بطور خلاصه اصل بحث این است که وقتی تعداد افراد یک گروه از حدود ۱۵۰ نفر بیشتر میشود، بطور طبیعی گروه به دو قسمت تقسیم می‌شود و هر قسمت رهبری جدا خواهد داشت. به همین دلیل در واحدهای نظامی سعی می‌شود که هر واحد بیش از این تعداد عضو نداشته باشد و سلسله مراتبی رعایت شود تا مدیریت آن امکان‌پذیر شود.

همین مفهوم در کل جوامع نیز صادق است و در هر کشور یا امپراطوری بزرگ، آدمها به گروه‌های فکری مختلف و قبیله‌های متفاوت تقسیم می‌شوند و هرکدام رهبری خود را دارند. به همین دلیل تشکیل کشور یا امپراطوری بزرگ چندان ساده نیست و به علت همین محدودیت مغزی بشر، حفظ آن در طول زمان عملی نیست. یعنی یک امپراطوری، حتی اگر دشمن خارجی نداشته باشد، بخاطر مشخصات خود بشر، به تدریج به قبایل و نحله های فکری کوچکتر تقسیم می‌شوند که از رهبری واحد تبعیت نمیکنند.

به همین دلیل تشکیل امپراطوری و یا واحد سیاسی بزرگ راه خوبی برای اداره جوامع بشری نیست. بلکه باید یک عقیده و چارچوب فکری را برقرار کرد که هر کدام از قبایل و جوامع کوچک، خودشان بر اساس آن عقیده و فکر، امور خود را اداره و با بقیه قبایل تعامل داشته باشند.

ارتش آمریکا در حال حاضر مجموعه‌ای از Warlord ها، یا به اصطلاح جنگ‌سالارهای متنوع است که در بسیاری از موارد با هم شدیداً اختلاف دارند و از رئیس‌جمهور تبعیت نمیکنند. ژنرال Votel در سوریه خودمختار عمل میکند و ترامپ علیرغم قول‌هایی که برای برکناری او داده، هنوز موفق به این کار نشده است. به همین دلیل اگر جنگ بزرگ جهانی رخ دهد، انتظار اینکه این ارتش، و یا هر ارتش دیگری در دنیا، هماهنگ و متحد عمل کنند، را نباید داشت. مسئول عمل‌کرد هرکدام از این جنگ‌سالارها نیز خود آن‌ها هستند و همیشه باید این احتمال را داد که آن‌ها ممکن است برخلاف سیاست کلی یک دولت و یا ارتش عمل کنند.

[1] USAF takes control of Syrian skies. Unidentified air strike on Iranian target https://www.debka.com/usaf-takes-control-of-syrian-skies-unidentified-air-strike-on-iranian-target/

[2] 206 civilians killed by airstrikes in eastern Syria in November http://www.xinhuanet.com/english/2018-12/02/c_137644882.htm

[3] US Navy's Middle East chief Scott Stearney found dead in Bahrain https://www.aljazeera.com/news/2018/12/navy-middle-east-chief-scott-stearney-dead-bahrain-181202063852028.html

[4] Trump, Putin had 'informal' meeting at G20, White House says https://www.foxnews.com/politics/trump-and-putin-have-informal-meeting-at-g20

[5] Moscow to Resume Dialogue With US as Soon as Washington is Prepared - Lavrov https://sputniknews.com/world/201812021070325100-moscow-talks-lavrov/

[6] https://en.wikipedia.org/wiki/Dunbar%27s_number