باسمه تعالی

امسال خبرهای آب‌وهوا و حوادث طبیعی چندان به روال معمول نیست. منتها این‌گونه خبرها بازتاب آن‌چنانی در بین مردم ندارد. نمونه آن طوفان اخیر هاروی Harvey در تگزاس بود که خسارات زیادی به هوستون، چهارمین شهر بزرگ آمریکا و یکی از قطبهای صنعتی این کشور، زد. مجموع خسارتهای برآورد شده این طوفان حداقل ۱۹۰ میلیارد دلار بوده که معادل خسارت طوفان‌های کاترینا (۲۰۰۵) و سندی است. جدا از رقم خسارتها، میزان بارندگی در آن منطقه در طی ۴۸ ساعت بطور میانگین ۱۲۵ سانتیمتر بود که از نظر آماری یک رکورد سیل هزار ساله محسوب میشود. این طوفان هوستون را برای چندین هفته و یا ماه آینده غیر قابل سکونت کرده و احتمال میرود که رقم خسارتها به حدی برسد که شرکتهای بزرگ بیمه ورشکسته شوند و همین مسئله باعث سقوط ارزش سهام و یک دوره رکود اقتصادی جدید شود. طوفان هاروی باعث شد که حدود ۸۰۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه‌های خود شوند و حدود یک میلیون نفر دیگر نیز داوطلبانه منطقه را ترک کنند.

یکی از اتفاقاتی که در اثر این طوفان رخ داد این بود که چند کارخانه مواد شیمیایی، از جمله Arkema، آسیب دیده، مواد سمی ذخیره شده در آنها از طریق آبهای جاری شده در سیل پخش شد. عواقب و دامنه و اثرات این رخداد احتمالا در هفته‌های آینده روشن‌تر خواهد شد.

نکته این است که این طوفان بدترین خبر آب‌وهوای امسال نبود.

[caption id="attachment_3211" align="aligncenter" width="500"] طوفان هاروی و سیل هوستون[/caption]

طوفان بنگلادش و هند

دو هفته پیش یک طوفان بنگلادش و نپال و هند را درنوردید که خسارات فراون و سیل را به همراه داشت و خسارات آن به مراتب از هاروی بیشتر بود. اما خبرهای آن هیچ بازتابی در رسانه‌های دنیا نداشت. بنا بر خبر صلیب سرخ حدود ۹ میلیون نفر در بنگلادش، ۱.۷ میلیون نفر در نپال، و ۳۲ میلیون نفر در هند در اثر این طوفان خسارت دیدند و صدها هزار خانه تخریب شد.

در خبرها آمده بود که امروز یکشنبه، هنگ‌کنگ سومین طوفان خود در دو هفته اخیر را تجربه خواهد کرد.

اخبار آب‌وهوای استرالیا

امسال استرالیا زمستان بسیار گرمی را تجربه کرده است و میانگین دمای ۳ ماهه سراسر استرالیا حدود ۲ درجه از میانگین سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۹۰ بالاتر بوده است. حتی در روز ۲۴ آگوست در شهر مندورا دمای هوا به ۳۹.۶ درجه سانتگراد رسید که برای یک روز زمستانی معمول نیست.

اخبار کانادا

امسال استان بریتیش‌کلمبیا، تابستان خشک و گرمی را داشت و تقریبا در تمام شهرهای این استان رکورد گرمای ثبت شده در تاریخ شکسته شد. همین گرمای شدید و خشکی هوا باعث شد که آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای رخ دهد. شخصا امسال برای اولین بار باران خاکستر را تجربه کردم؛ چون باد شدید، دود و خاکستر ناشی از آتش‌سوزی را به طرف ما می‌آورد. اخیرا نیز آتش‌سوزی‌های زیادی در ایالتهای ساحلی آمریکا، نظیر اورگان و کالیفرنیا، رخ داده است.

حوادث طبیعی در آفریقا

بارش زیاد و سیل در سیرالئون در اواسط ماه ژوئن باعث رانش زمین و مرگ ۴۹۹ نفر شد. در همان زمان سیل در نیجر موجب کشته شدن حدود ۴۰ نفر شد. سیل در سودان، اوگاندا و آفریقای جنوبی باعث تخریب هزاران خانه و صدمات فراوان شد. بطور کلی اخبار حوادث طبیعی در آفریقا بازتاب چندانی در رسانه‌های دنیا ندارد.

آب و هوای بسیاری از مناطق دیگر جهان نیز روال طبیعی ندارد. مثلا امروز در خبرها آمده بود که شهر سان‌فرانسیسکو  گرمترین روز تاریخ خود را با دمای ۴۱ درجه تجربه میکند که ۱۸ درجه سانتیگراد از میانگین همین روز در تاریخ بیشتر است.

اثرات این حوادث طبیعی

این حوادث طبیعی چند اثر جدی داشته است و تاثیر آن بیشتر در غرب، و علی‌الخصوص آمریکا، بیشتر حس میشود:

اول:

تمدن غرب تلاش فراوانی دارد که این ایده را در ذهن همه جا بیاندازد که انسان توان شناخت و تحلیل همه پدیده‌های عالم را دارد و راه کنترل و تحت اختیار گرفتن آن را نیز میتواند پیدا کند. به تعبیر دیگر انسان میتواند در زمین خدایی کند و هر مشکلی را از پیش پا بردارد. این باور در ذهن بسیاری از مردم جا افتاده است و بسیاری از آنها چنین تصور دارند که انسان همه مشکلات پیرامون خود را حل کرده و حالا باید برای پیدا کردن مسئله حل نشده، در کهکشان‌های دور به دنبال موضوع جدید بگردد. اثبات بطلان این باور از نظر فلسفی بسیار راحت است و شواهد زیادی نیز میشود پیدا کرد که پوچ بودن این باور را نشان دهند. اما اثر مهم این حوادث طبیعی این است که عوام را دیگر با این حرفها نمیشود گول زد. چون آنها میتوانند ضعف بشر و محدودیت تکنولوژی‌های موجود را لمس کنند.

دوم:

این احساس که همه آسیب ها قابل جبران است، از بین رفته است. در غرب مردم چنین احساس دارند که حادثه طبیعی هرقدر که بزرگ باشد، شرکتهای بیمه آن‌قدر بزرگ هستند که بتوانند خسارات ناشی از آن را پوشش دهند. اما حوادث اخیر به قدری وسیع است که همین شرکتهای بیمه را به ورطه ورشکستگی کشانده است.

سوم:

این تصور که نظام حاکم و شرکتهای بزرگ برای هر شرایطی برنامه و نقشه راه دارند، محو شده است. چون مشخص شده که هنگام رخداد حوادث غیر مترقبه هیچ‌کدام از آنها نه برنامه‌ای دارند و نه توان این را دارند که تغییری در شرایط بدهند. نمونه آن نشت مواد سمی شیمیایی به آبهای جاری در سیل است، چون مسیر طوفان از چندین روز قبل از رسیدن آن به خشکی مشخص بود و معلوم بود که این طوفان بارش شدید و سیل را به همراه دارد. اما هیچ کاری برای جلوگیری از وقوع این حوادث انجام نشد.