باسمه تعالی

صوت زیر از دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد متفلسف (مدعی فلسفه) دانشگاه، است. ایشان امور را به دو دسته دینی و عرفی تقسیم کرده، و تأکید بر راه‌حل‌ها و تجربه‌های دینی را موجب محرومیت از تجربه عرفی و تاریخی بشر معرفی کرده است.

این تقسیم‌بندی اصلاً معنا ندارد، و گوینده چنین حرفی یا هیچ درکی از علم و فلسفه و دین ندارد، و یا «قلم‌ به مزدی» است که برای استحمار مخاطبین ترهات میبافد.

برای نشان دادن غلط بودن این تقسیم‌بندی، چند دوگانه دیگر را بررسی میکنم.

فرض کنید کسی بخواهد امور را به عاقلانه و عرفی تقسیم کند. یعنی کارهایی که بر اساس عقل و منطق و علم انجام میشوند، را در مقابل آن کارهایی که بر اساس تجربه عرفی مردم انجام میشوند،‌ قرار دهد.

آیا چنین تقسیم‌بندی معنا دارد؟ آیا میتوان فرض کرد که مردم برخلاف عقل و علم کاری کرده‌اند که از قضا درست درآمده و به عنوان راه‌حلی در مقابل علم و عقل ثبت شده است؟ اگر مردم کاری بکنند که با درک آن‌ها از علم و عقل مطابق نیست، و درست بودن آن بعداً ثابت شود،‌ به معنی این است که باید درک خود را از علم و یا عقل بهبود بدهند. معنی آن این نیست که تجربه عرفی آن‌ها به عنوان راهی جدید در مقابل علم و عقل قرار داشته باشد.

باسمه تعالی

سال گذشته فیلمی درباره به اصطلاح تحقیقات گیبسون، راجع به اینکه «محل اصلی قبله مسلمین پترا بوده و نه مکه»، را دیده بودم. ادعاها و شواهد ارائه شده در این فیلم بقدری ضعیف بودند، که مشخص بود مدعی خودش هیچ آشنایی با تاریخ اسلام ندارد؛ و فقط روی بی‌اطلاعی مخاطب حساب کرده است. لذا ارزش بحث نداشت، و شخصاً مطلبی درباره آن ننوشتم. اما اخیراً شاهد بوده‌ام که این ادعاها بازتاب زیادی داشته؛ و حتی بعضی کانال‌هایی که خود را مذهبی جا میزنند، آن را پخش کرده‌اند.

به عنوان نمونه یکی از ادعاها این است که عبدالله ابن زبیر، در سال ۶۴ هجری قمری، برای آسودگی از خطر امویان، خانه کعبه در شهر پترا را ویران میسازد و حجرالاسود را برای برپا ساختن یک قبلۀِ تازه با خود به مکه می‌برد.

در حالی که قبل از آن تاریخ، تمام مراحل سفر امام حسین، از مدینه به مکه، و در ایام حج از مکه به طرف کوفه، منزل به منزل و با تمام جزئیات ثبت شده است. حتی کسانی بوده‌اند که دعای طولانی امام حسین در روز عرفه، را کلمه به کلمه ثبت کرده‌اند. دعای عرفه هم دعایی نیست که آدم عادی بتواند از خود بسازد و به معصوم نسبت دهد. وقتی همه این جزئیات با این دقت ثبت شده‌اند، چطور ممکن است که مورخین در ذکر اینکه همه این وقایع در پترا اتفاق افتاده، و نه مکه، قصور کرده باشند؟

باسمه تعالی

در شهر ونکوور، در غرب کانادا، شیعیان مساجد و حسینیه‌های متعددی دارند. یکی از مراکز فعال این شهر مسجد الزهرا است؛ که محل تجمع شیعیان از سراسر دنیا است.[1]

این مرکز دیروز یک سمینار آنلاین، با کمک Zoom، برگزار کرد، که موضوع آن بررسی راه‌های کاهش صدمات نژادپرستی در مجامع شیعه بود. حدود ۲۱۳ نفر از سراسر آمریکای شمالی در این سمینار آنلاین حضور یافتند.[3]

تجربه امامان مساجد و مسئولین مراکز اسلامی این است که رنگین‌پوستها اقبال کمتری به مراکز شیعی دارند؛ و دلیل آن برخورد نژادپرستانه مردم حاضر در این مراکز است.

باسمه تعالی

کیو اَنان در پست ۴۱۲۱، به این نکته اشاره میکند که مردم تا در لبه پرتگاه نابودی و عذاب قرار نگیرند، به فکر جبران اشتباهات گذشته نخواهند افتاد. او پیام خود را طبق رسم غربیها، با آوردن بخشی از فیلم The Day The Earth Stood Still میرساند.

پیام این تکه فیلم این است که زمانی که مردم خود را در لبه پرتگاه حس کنند، و نابودی خود را قریب‌الوقوع ببینند، مستی و غفلت از سر آن‌ها میرود، به هوش می‌آیند، و دنبال جبران مافات میروند.

در تاریخ نیز سابقه داشته که قومی با مشاهده علایم عذاب، توبه کنند. قرآن داستان قوم یونس را مثال آورده است، که در آخرین لحظات قبل از نزول عذاب توبه کرده‌اند.

باسمه تعالی

فیلم زیر برای اطلاعات عمومی آورده شده است؛ تا مخاطبین اگر به مواردی از این قبیل برخورد کردند، بتوانند موضوع را درک کنند. کار کردن در روز شنبه، روز سبت، برای یهودیها ممنوع است. طبعا مانند تمام مسائل شرعی دیگر، فتاوی متنوعی درباره اینکه چه چیزی «کار کردن» محسوب میشود، ارائه شده است. بعضی از علماء یهود برای پاسخ به این سؤال ۳۹ فعالیت را لیست کرده بودند. یکی از این فعالیتها حمل اشیاء در خارج از محدوده دیوارهای محل زندگی یهودیها است. یعنی در روز سبت یهودیها در خارج از حصار منطقه زندگی خود، حتی حق حمل کلید ماشین خود را نیز ندارند.

باسمه تعالی

عکس زیر را یک از دوستان محترم از بوستان ارم همدان فرستادند. شاید بهانه نصب مجسمه بز زیباسازی محیط شهری باشد؛ اما شخصاً هیچ اثری از زیبایی در این بز بدقواره نمی‌بینم؛ بلکه این مجسمه Baphomet را در ذهن تداعی میکند.

باسمه تعالی

اختلاف و دشمنی نظام‌های سیاسی ایران و آمریکا با هم، کاملاً واضح است؛ و مقامات سیاسی هر دو کشور، هیچ ابایی از اعتراف به این امر ندارند. تضاد منافع و درگیری هم قابل پیش‌بینی است؛ اما اگر کسی ادعای مسلم بودن دارد، باید بداند که فتنه طرف مقابل را با فتنه نمیشود قصاص کرد.

باسمه تعالی

اخیراً مطالب زیادی درباره «Mandela Effect» یا «اثر ماندلا» دیده‌ام؛ و حتی این موضوع دستمایه یک فیلم سینمایی با همین نام شده، که ماه دیگر نمایش آن شروع میشود. وقتی درباره این کلیدواژه‌ها جستجو کردم، یافتم که دیگران این پدیده را شرح داده‌اند. اگر در یوتیوب یا آپارات دنبال کلیدواژه‌های فوق جستجو کنید، فیلم‌های متعددی در این زمینه خواهید یافت.

بطور خلاصه این پدیده این است که خاطرات بعضی افراد از گذشته تغییر میکند. وقتی آدم به چنین حالتی برخورد کند، فرض را بر این میگذارد که حافظه او دچار مشکل شده، خاطرات با هم قاطی شده، و از ترکیب آن‌ها چیز جدیدی پدید آمده است. اما وقتی در کل جامعه، حافظه مردم درباره یک واقعه تاریخی را، بررسی کنیم، افراد زیادی را می‌یابیم که خاطرات آن‌ها از آن واقعه، درست دچار همان تغییر شده است. اوائل طرح این بحث، میشد عده‌ای روانشناس را یافت که سعی کنند از منظر روان‌شناسی، این مطلب را شرح دهند. اما شواهد فراوانی میتوان یافت که نشان دهند که این بحث فقط یک پدیده روان‌شناختی نیست.

این شواهد عده‌ای را به این جمع‌بندی رسانده که گذشته ثابت نیست، و تغییر و تحول در آن راه دارد. نظریه پردازان زیادی نیز برای ارائه مدلی که این موضوع را تحلیل کند، تلاش کرده‌اند. بعضی از آن‌ها از فیزیک کوانتوم برای مدل خود استفاده کرده، و بعضی نظریه جهان‌های موازی را مطرح کرده‌اند. بهرحال این نظریه‌ها خیلی مقدماتی است، و باید از خبرگان علوم نظری و فلسفه، برای تحلیل ماوقع کمک گرفت.