باسمه تعالی

چند سالی است که در سکوت خبری، و بدون جلب توجه مردم، انقلابی در زمینه ماهواره‌ها رخ داده است. دلیل اصلی که شخصاً علاقه‌ای به گزارش کردن آن نداشتم این بود که منتظر خبرهای خیلی هیجان‌انگیزتری بودم. چون تحولات رخ داده تا کنون، در مقابل آنچه انتظار می‌رود، اصلاً به حساب نمی‌آیند.

اما وضعیت کنونی ماهواره‌های فضایی نیز ارزش یک گزارش مختصر را دارد.

لینک [1] خبری درباره یک شرکت خصوصی، به نام Planet Labs، است که حدود ۳۰۰ ماهواره خصوصی، هر کدام به وزن حدود ۵ کیلوگرم، به مدار زمین فرستاده است. ناوگان ماهواره‌ای این شرکت توان این را دارد که هر روز تمام سطح زمین را عکس‌برداری کند. البته این خبر درباره اینکه چه کشور و یا شرکتی مشتری چنین سرویسی هستند، توضیح نداده است.

لینک [2] درباره شرکتی به نام Swarm Technologies است که تعداد زیادی ماهواره کوچک، با اندازه‌ای در حد یک تلفن همراه، به مدار زمین فرستاده است. ظاهراً در دنیای امروز پیدا کردن شرکتهای خصوصی که بتوانند ماهواره‌های کوچک را با قیمتی ارزان در مدار زمین قرار دهند، کار ساده‌ای است. این شرکت برای ارسال ماهواره‌های خود از یک شرکت هندی کمک گرفته بود.

مدل کار یا business model این شرکتها این است که ماهواره‌های خیلی کوچک خود را، با همان ابزار و قطعاتی که در دسترس همه است، میسازند. بعد یک شرکت در کشورهای دیگر پیدا میکنند که آن‌ها را به مدار بفرستد. در قدم بعد سرویس خود را به کشورها و یا سازمانها و شرکتهایی بین‌المللی ارائه میکنند. چنین تجارتی را عملاً هیچ کشوری نمیتواند پیگیری و مجازات کند. FCC در آمریکا تنها زمانی  توانست شرکت Swarm را شناسایی کند که یکی از ماهواره‌های آن‌ها، به مرکزی در جورجیا دیتا ارسال کرد. در نهایت این شرکت به ۹۰۰ هزار دلار جریمه محکوم شد، که چنین مجازاتی در مقابل درآمد این شرکتها هیچ است.

تصورم این است که شرکتها و سازمان‌های بین‌المللی زیادی را می‌شود یافت که طالب چنین سرویس‌های ماهواره‌ای بوده، و حاضر باشند که پول‌های خوبی برای آن پرداخت کنند. با امکانات الکترونیک موجود بازار نیز می‌شود ماهواره‌های ارزان و خوبی طراحی کرد. حجم فروش اطلاعات به مشتری‌های بین‌المللی را نیز کسی نمیتواند پیگیری و شناسایی کند. بنابراین چنین مدل تجارتی توجه خیلی از اهل فن را جلب کرده است. چون این روش تجارت میتواند همه مرزهای ملی و قوانین کشوری دنیا را دور بزند.

[1] Private company launches "largest fleet of satellites in human history" to photograph Earth https://www.cbsnews.com/news/private-company-launches-largest-fleet-of-satellites-in-human-history-to-photograph-earth-60-minutes/

[2] Private space company Swarm fined more than $1 million over unauthorised satellite launch https://www.abc.net.au/news/2019-01-03/swarm-technologies-satellite-launch-sparks-warning-about-nasa/10678328